ინოვაციები და ტექნოლოგიები ევროპის რკინიგზებში

საფრანგეთის TGV (Train à Grande Vitesse) ინჟინერიის ბრწყინვალებისა და მაღალსიჩქარიანი ინოვაციების სიმბოლოა. 574 კმ/სთ-მდე რეკორდული სიჩქარის განვითარების უნარით, TGV მსოფლიოში ერთ-ერთ უსწრაფეს მატარებლად ითვლება. შექმნილია არა მხოლოდ სიჩქარისთვის, არამედ კომფორტისა და უსაფრთხოებისთვისაც. მატარებლებმა მკვეთრად შეამცირეს მგზავრობის დრო ისეთ დიდ ქალაქებს შორის, როგორიცაა პარიზი, ლიონი და მარსელი.

TGV მუშაობს სპეციალურად შექმნილ ლიანდაგებზე, რაც საშუალებას აძლევს მას შეინარჩუნოს მაღალი სიჩქარე მგზავრების შეწუხების გარეშე. შიგნით მდიდრული სავარძლები, Wi-Fi და კვების სერვისები, მგზავრობას როგორც პროდუქტიულს, ასევე დამამშვიდებელს ხდის. წლების განმავლობაში, TGV ტექნოლოგია გლობალურად გახდა სტანდარტი, რამაც შთააგონა მსგავსი მაღალსიჩქარიანი რკინიგზის სისტემები ისეთ ქვეყნებში, როგორიცაა იაპონია და ჩინეთი.

TGV-ს კიდევ უფრო შთამბეჭდავს ხდის მისი ერთგულება გარემოსდაცვითი მდგრადობის მიმართ. TGV მატარებლები ერთ მგზავრზე გაცილებით ნაკლებ ენერგიას მოიხმარენ, ვიდრე თვითმფრინავები ან მანქანები, რაც ხელს უწყობს ნახშირბადის გამონაბოლქვის შემცირებას. საფრანგეთი აგრძელებს ინვესტიციების ჩადებას რკინიგზის ქსელის გაფართოებასა და მოდერნიზაციაში, რითაც აძლიერებს თავის როლს, როგორც გლობალური ლიდერი მდგრადი, მაღალსიჩქარიანი მგზავრობის სფეროში.

***

2017 წელს, ნიდერლანდების ეროვნული სარკინიგზო სისტემა, Nederlandse Spoorwegen (NS), გახდა მსოფლიოში პირველი, რომელიც მთლიანად ქარის ენერგიით მუშაობდა. ენერგეტიკულ კომპანია Eneco-სთან პარტნიორობის მეშვეობით, NS-მა მოიპოვა გრძელვადიანი კონტრაქტები, რათა შეეძინა საკმარისი ქარის ენერგია ყველა მისი მატარებლისთვის. ეს თამამი ინიციატივა საშუალებას აძლევს ყოველდღიურად 600,000-ზე მეტ მგზავრს იმგზავროს ნახშირორჟანგის გამოყოფის გარეშე, რაც აჩვენებს, რომ მასშტაბური ეროვნული ინფრასტრუქტურა შეიძლება გადავიდეს სუფთა ენერგიაზე. ამ ნაბიჯმა ნიდერლანდები დაამკვიდრა, როგორც გლობალური ლიდერი მწვანე ტრანსპორტის სფეროში და წარმოადგენს ნათელ მაგალითს იმისა, თუ როგორ შეიძლება გამოყენებულ იქნას განახლებადი ენერგია თანამედროვე რკინიგზის ქსელის მომთხოვნი ენერგიის საჭიროებების დასაკმაყოფილებლად.

***

ფინეთი ოულუში ტვირთის ტრანსპორტირების სისტემას ცდის, რომელიც უძრავო ზეგამტარ მაგნიტურ ლევიტაციის (მაგლევ) ტექნოლოგიას იყენებს. ამ სისტემას ტვირთი 500 კმ/სთ-ზე მეტი სიჩქარით გადააქვს, მაღალი ტემპერატურის ზეგამტარებისა და ჰაერის წნევის დიფერენციალების გამოყენებით ხახუნის გარეშე, ჩუმი და ენერგოეფექტური ტრანსპორტირებისთვის. ელექტრო მატარებლებთან ან თვითმფრინავებთან შედარებით 80%-ით ნაკლები ენერგიის მოხმარებით, მან 10 კილომეტრიან პროტოტიპის ტესტირებისას სტაბილურ ლევიტაციას და 520 კმ/სთ სიჩქარეს მიაღწია. იდეალურია ისეთი მგრძნობიარე საქონლისთვის, როგორიცაა ფარმაცევტული და ელექტრონიკა. ეს ნულოვანი გამონაბოლქვის მქონე სისტემა შესაძლოა გლობალური მიწოდების ჯაჭვების ტრანსფორმაციას მოახდენს მასშტაბირებადი, მაღალსიჩქარიანი, ეკოლოგიურად სუფთა ლოგისტიკის მეშვეობით.

***

დიდმა ბრიტანეთმა ჩაატარა წყალბადის საწვავზე მომუშავე ავტონომიური სატვირთო მატარებლების პირველი წარმატებული გამოცდა, რაც ნულოვანი გამონაბოლქვის მქონე მძიმე ტრანსპორტის ეტაპს აღნიშნავს. პროექტი, რომელსაც Network Rail და Alstom ხელმძღვანელობენ, მიზნად ისახავს დიდ ბრიტანეთში სატვირთო დერეფნების დეკარბონიზაციას.

მატარებელი იყენებს ორმაგ წყალბად-ელექტროძრავის სისტემას, სადაც საწვავის უჯრედები მოთხოვნისამებრ გამოიმუშავებენ ელექტროენერგიას, ხოლო ლითიუმ-იონური ბატარეები ზედმეტ ენერგიას ინახავს. ხელოვნური ინტელექტის ნავიგაციის სისტემა ინტეგრირდება რკინიგზის მოძრაობის კონტროლთან, რათა უზრუნველყოს ავტონომიური მუშაობა შერეული სამგზავრო და სატვირთო პირობებში.

ტესტირების დროს მატარებელმა დაასრულა 200 კმ მარშრუტი, საწვავის შევსების გარეშე 750 ტონა ტვირთის გადაზიდვით. წყალბადის ავზები დამონტაჟებულია მოდულურ ერთეულებში, რაც საწვავის შევსების საწყობებში სწრაფი გადართვის საშუალებას იძლევა.

ხმაურის დონე დიზელის ლოკომოტივებთან შედარებით 60%-ით მცირდება და მატარებელი მხოლოდ წყლის ორთქლს გამოყოფს. უსაფრთხოების სისტემები მოიცავს LIDAR სენსორებს დაბრკოლებების აღმოსაჩენად და ავტონომიურ დამუხრუჭების სისტემას.

***

გერმანიის მაგნიტური ლევიტაციის მატარებლებმა სიჩქარის რეკორდი მოხსნა. მიუნხენის მახლობლად, სატესტო ტრასაზე, მაღალსიჩქარიანი მგზავრობის მომავალი წარმოადგინეს - მაგნიტური ლევიტაციის (მაგლევ) მატარებელი, რომელმაც მსოფლიო სიჩქარის რეკორდი მოხსნა. 650 კმ/სთ-ზე მეტი სიჩქარით მატარებელი ჩუმად მოძრაობს ლიანდაგზე, ბორბლების ნაცვლად ძლიერი მაგნიტური ძალებით.

ხახუნის გარეშე დიზაინი მკვეთრად ამცირებს ცვეთას, რაც მომსახურებას უფრო იაფს ხდის და მგზავრებს ჩუმ მგზავრობას სთავაზობს. მაგლევის მატარებლები ასევე სრულად ელექტროა, ნულოვანი გამონაბოლქვით და მთლიანად განახლებადი წყაროებით იკვებება.

გერმანია გეგმავს ამ მატარებლების ინტეგრირებას თავის ეროვნულ ქსელში, რაც ქვეყნის მასშტაბით მგზავრობის დროს მხოლოდ რამდენიმე საათამდე შეამცირებს. ბერლინიდან მიუნხენამდე მგზავრობას მალე 90 წუთზე ნაკლები დრო დასჭირდება - ეს უფრო სწრაფია, ვიდრე უმეტესი ფრენები, აეროპორტის გამოყენებით.

***

ავსტრიაში მატარებლები იყენებენ ინოვაციურ წყლის დამზოგავ სისტემას, რომელიც აგროვებს წვიმის წყალს სადგურების სახურავებიდან და იყენებს მას ბორტზე ტუალეტების გასარეცხად. ეს მიდგომა წვიმის წყალს აგროვებს ღარებითა და შესანახი ავზებით, სადაც ის იფილტრება ნარჩენების მოსაშორებლად, სანამ მატარებლის ბორტზე არსებულ სისტემებში ჩაედინება.

ეს მეთოდი მნიშვნელოვნად ამცირებს წყლის დანაკარგს, განსაკუთრებით შორ მანძილზე მარშრუტებზე, სადაც ტუალეტის გამოყენება შეიძლება მაღალი იყოს. ის ასევე ამცირებს მუნიციპალურ წყალმომარაგებაზე მოთხოვნას და ამცირებს მატარებლის ოპერირების გარემოზე ზემოქმედებას. უფასო და განახლებადი რესურსის გამოყენებით, ავსტრიის რკინიგზა აჩვენებს, თუ როგორ შეიძლება იყოს საზოგადოებრივი ტრანსპორტი როგორც ეფექტური, ასევე მდგრადი.

შეგროვებული წვიმის წყალი უსაფრთხოდ ინახება, რაც უზრუნველყოფს, რომ გამოყენებამდე აკმაყოფილებს ჰიგიენურ სტანდარტებს. მგზავრები არ განიცდიან განსხვავებას მომსახურებაში, მაგრამ კულისებში დაზოგილი თანხა დროთა განმავლობაში გროვდება. ეს ინოვაცია უფრო ფართო ძალისხმევის ნაწილია, რათა რკინიგზით მგზავრობა უფრო ეკოლოგიურად სუფთა გახდეს, ენერგოეფექტური მატარებლებისა და განახლებადი ენერგიის სადგურების პარალელურად.

წვიმის წყლის გამოყენებით, ავსტრია ამტკიცებს, რომ ტრანსპორტის მდგრადობის მიღწევა შესაძლებელია.

***

შვეიცარიის ინიციატივა, რომელიც რკინიგზის ლიანდაგებს მზის ელექტროსადგურებად გარდაქმნის, სუფთა ენერგიის გენერირების ინოვაციურ მიდგომას წარმოადგენს. რელსებს შორის მზის პანელების განთავსებით, ქვეყანა არსებულ ინფრასტრუქტურას იყენებს ელექტროენერგიის წარმოებისთვის მატარებლების მომსახურების მიზნით შეფერხების გარეშე. ეს ორმაგი დანიშნულების სტრატეგია არა მხოლოდ შვეიცარიას ეხმარება ნახშირბადის კვალის შემცირებაში, არამედ აჩვენებს მდგრადი ენერგეტიკული ინტეგრაციის ახალ მოდელს, რომლის გლობალურად დანერგვაც შესაძლებელია. 

TRACECA.GE